Nếu thấy chuột không chạy "bon bon" trên màn hình, bàn phím bị kẹt gõ chữ nọ thành chữ kia, PC "gầm rú" đến nhức óc..., bạn có thể nghĩ đến việc vệ sinh máy tính trước khi hốt hoảng mang đi sửa chữa.

Lau chùi máy tính và các thiết bị ngoại vi không những giúp chúng hoạt động trong điều kiện tốt nhất mà còn tránh được các vi khuẩn gây hại cho người sử dụng.

Các đồ dùng cần thiết

- Vải là đồ dùng tốt nhất để loại trừ bụi bẩn khỏi máy tính. Dù khăn giấy có thể dùng để lau mọi phần cứng, bạn nên tận dụng vải lau bất cứ khi nào có thể.

- Giẻ bông thấm cồn vệ sinh hoặc nước là dụng cụ tốt để lau bàn phím, chuột…

- Miếng mút/bông rất hữu dụng vì nó không chứa xơ gây trầy xước bề mặt thiết bị.

- Nước hoặc cồn loãng thấm vào giẻ là tốt nhất. Các dung môi khác có thể gây hại cho lớp nhựa bọc.

- Máy hụt bụi mini sẽ hút các bụi bặm, chất bẩn, tàn thuốc lá… ra khỏi máy tính.

- Bình xịt khí để thổi bụi ở những linh kiện khó lau chùi.

Những lưu ý khi lau máy

- Không bao giờ xịt hay làm đổ chất lỏng vào bất cứ bộ phận máy tính nào. Nếu cần dùng đến chất lỏng, bạn hãy thấm lên một miếng khăn rồi lau.

- Có thể dùng máy hút bụi để loại bỏ bụi bặm, tóc, chất bẩn… ở mặt ngoài máy tính, trên bàn phím. Tuy nhiên, không nên dùng thiết bị này cho phần bên trong máy vì nó có thể sản sinh ra tĩnh điện gây hại cho các linh kiện. Nếu cần thiết, hãy sắm một chiếc máy hút bụi mini (loại dùng pin, công suất nhỏ) thiết kế riêng cho việc làm sạch.

- Khi lau bộ phận nào hay cả PC, nên tắt nguồn điện hoặc tháo phụ kiện trước.

- Không bao giờ để các bộ phận bên trong hoặc bất cứ mạch điện nào bị ẩm ướt.

- Cẩn thận khi dùng bất kỳ dung môi nào để lau vì một số bộ phận có phản ứng với hóa chất trong đó. Nên dùng nước và dung môi có độ hòa tan cao.

- Thận trọng, không để lỡ tay đánh rơi bất cứ vật gì vào các linh kiện.

- Khi lau quạt, nhất là loại quạt nhỏ trong laptop, bạn nên giữ cánh quạt cố định. Không dùng máy hút bụi vì nó có thể gây hỏng thiết bị này.

- Hạn chế hút thuốc ở khu vực quanh máy tính.

Tần suất lau máy tính

- Không hút thuốc, không nuôi động vật: 5 tháng/lần.

- Không hút thuốc, có nuôi động vật: 4 tháng/lần.

- Hút thuốc, không nuôi động vật: 3 tháng/lần.

- Hút thuốc, có nuôi động vật: 2 tháng/lần.

- Tại công ty có môi trường trong sạch: 5 tháng/lần.

- Tại công ty có môi trường trong sạch nhưng nhiều người dùng một máy tính: 3 tháng/lần.

- Văn phòng trong nhà máy hoặc cho phép hút thuốc: 2 tháng/lần.

- Lớp học vi tính có học viên là người lớn: 3 tháng/lần.

- Lớp học vi tính có học viên là trẻ nhỏ: Hằng tháng, có khi hằng tuần, hằng ngày.

Các gợi ý trên mang tính khái quát. Tùy vào môi trường quanh khu vực máy tính, bạn có thể lau bất cứ khi nào thấy bụi bẩn.

Chuột bi

Nhiều người bày tỏ sự "căm phẫn" của mình khi không điều khiển được chuột là "đập" ầm ầm trên mặt bàn. Tuy nhiên, ngoài sự cố máy treo, đường truyền Internet chậm, bạn nên giảm stress bằng cách gỡ chuột ra xem có phải do quá bụi hay không. 

Trên "bụng" chuột, tì móng tay vào miếng nhựa tròn đậy bi, xoay ngược chiều kim đồng hồ để tháo bi ra. Nhìn vào hốc bên trong, bạn sẽ thấy 3 thanh kim loại nằm ngang. Nếu thực sự bẩn, 3 thanh này sẽ bám đầy bụi thành "lớp" dày mà một số người tưởng là ... dầu bôi trơn chuột, không dám lau đi. Bạn nhẹ nhàng dùng tăm gảy hết chất bẩn ra rồi thấm bông hoặc giẻ mềm vào nước hoặc cồn 90o, vắt khô để lau. Sau khi lau sạch cả bi và các chỗ bẩn khác, bạn lắp vào và sẽ thấy chuột chạy nhanh bất ngờ. Cũng nên lau cả miếng đệm lăn chuột.

Bàn phím 
Đã có nghiên cứu thấy rằng bàn phím còn bẩn hơn cả... toilet. Thực tế, kẽ phím là nơi "cất giấu" rất nhiều vi trùng. Nếu bị dây đồ ngọt, thức ăn, bàn phím còn trở thành "ổ" cho côn trùng, kiến. Khi gặp các trường hợp đổ nước/sữa vào đây, bạn sẽ thấy phím gõ bị "dính" (gõ một phím thành nhiều ký tự). Lúc này bạn có thể mạnh dạn mở cả keyboard ra để làm sạch. 

Lật ngửa bàn phím, dùng tuốc-nơ-vít 4 cạnh loại nhỏ để mở khoảng 17 đinh ốc. Mặt trong có 2 lớp nhựa điện tử phủ lên bộ phím bấm, mỗi phím có một lớp đệm nhựa dẻo. Bạn có thể nhấc các miếng nhựa tròn này ra nhưng lưu ý đừng để "thất lạc". Dùng máy sấy chế độ mát hoặc bông để làm khô phần bị ẩm trong bàn phím. Các chất bẩn khác có thể lau bằng giẻ mềm và khô. Sau đó, lắp lại bàn phím. Ở mặt ngoài, người dùng vệ sinh bằng giẻ mềm thấm cồn hoặc nước (nhớ vắt khô). Dùng máy hút bụi hoặc bình xịt khí để lấy chất bẩn từ các khe.

Vỏ ngoài case và màn hình

Dùng khăn ẩm để lau mặt ngoài case. Tại các lỗ thông hơi, dùng máy hút bụi để "tóm" bụi bặm, mạng nhện... bám vào đây. Riêng màn hình LCD, bạn nên dùng giẻ mềm và khô để lau. Không nên dùng khăn giấy hay bất kỳ chất lỏng nào xịt vào bề mặt này.

Ổ quang và đĩa quang

Trong khi không dùng ổ, bạn vẫn nên đặt đĩa ở bên trong để đỡ bụi cho mắt đọc (nhưng khi di chuyển case, bạn nên bỏ đĩa ra nhằm tránh bị giắt đĩa, gây hư hỏng). Trường hợp ổ quang gặp bụi bẩn, người dùng có thể tháo ra và lau nhẹ bằng giẻ mềm hoặc miếng lau chuyên dụng.